مطالب مفید درباره سنگ های زینتی و جواهرات

 این سنگ با توجه به رنگ آن در ایران به فیروزه مشهور است (شاید هم اسم از رنگ قدیمی تر باشد!). فیروزه در زبان انگلیسی نامیده Turquoise (تورکویز - سنگ ترک) نامیده دارد که می تواند دو دلیل داشته باشد:

1. در زمان گذشته تمامی ارتباطات تجاری در زمینه سنگ قیمتی بین ایران و اروپا از طریق کشور ترکیه صورت می گرفته. به این صورت که بازرگانان ترکیه سنگ های قیمتی را از ایرانیان می خریدند و به اروپا صادر می کردند. در آن زمان هنوز معادن فیروزه در اروپا و آمریکا کشف نشده بود و این سنگ برای آن ها کاملا جدید بود و چون از کشور ترکیه وارد می شد به آن سنگ ترکی می گفتند و هنوز این نام بر روی سنگ باقی مانده.

2. برخی دیگر ریشه این اسم را یک اسم فرانسوی برای توصیف سنگ می دانند. این اسم در فرانسه Pierre Turquin به معنی سنگ آبی پر رنگ می باشد که به مرور زمان و در لهجه انگلسی به تورکویز تغییر کرده است.

براساس رنگ:طیف رنگی فیروزه بسیار گسترده است. از آبی کمرنگ تا سبز پررنگ. همچنین نمونه هایی از آبی تیره نیز وجود دارد. طبق این دسته بندی هرچه در فیروزه آبی تیره بر رنگ سبز غالب تر باشد، فیروزه دارای ارزش بیشتری است. در این عکس رنگ های مختلف فیروزه را مشاهده می کنید.

براساس معدن: فیروزه در نقاط مختلف دنیا استخراج می گردد اما مهم ترین معادن آن فیروزه ایران، فیروزه تبت، فیروزه آمریکا، فیروزه مصر است. در ایران هم مهم ترین معادن فیروزه در نیشابور، دامغان و کرمان قرار دارد. فیروزه های معادن مختلف می توانند هرکدام یکی از رنگ های بالا را داشته باشند ولی از نظر تجاری با ارزش ترین فیروزه دنیا ، فیروزه نیشابور است. خبر بد هم اینکه استخراج غیراصولی فیروزه از معادن نیشابور (استخراج به وسیله انفجار با TNT) تقریبا بسیاری از معادن نیشابور به انتها رسیده اند و طبق برخی گزارش های غیر رسمی نهایتا تا 5 سال آینده رگه های فیروزه نیشابور نا پدید می شود. فیروزه کرمان و دامغان کیفیت پایین تری نسبت به فیروزه نیشابور دارند و در بازار جهانی نیز فیرزوه کرمان و دامغان ارزش پایین تری از فیروزه تبت یا آمریکا دارد.

بر اساس شکل ظاهری:برخی از آن ها یک دست آبی هستند و برخی دیگر دارای رگه هایی می باشند. در سومین دسته بندی که بیشتر در کشور های عربی رایج است، فیروزه به دو نوع عجمی و شجری تقسیم می شود. فیروزه عجمی ، به فیروزه های صاف و یک دستی گفته می شود که روی سطح آن هیچ رگه و شکستگی وجود نداشته باشد.

فیروزه عجمی در بین عرب ها محوبیت بسیار زیادی دارد و نکته جالب اینجاست که تنها در ایران یافت می شود. فیروزه های رگه دار یا صاف برای ما ایرانی ها و بقیه کشور ها تفاوت چندانی ندارد (قیمت عجمی بیشتر است ولی باز هم از رگه دار استقبال می شود) و بیشتر برای ما رنگ فیروزه اهمیت دارد. در بازار به فیروزه های رگه دار، فیروزه اسپایدر (عنکبوت!) هم می گویند. در موارد خاص رگه های فیروزه دارای پیریت های طلایی است که باعث می شود زیبایی و قیمت آن بیشتر شود.

تشخیص اصالت فیروزه کاری بسیار دشوار می باشد و برای افراد حرفه ای نیز تشخیص اینکه فیروزه نیشابور یا کرمان است، بسیار دشوار است که متاسفانه در بازار در بعضی موارد فیروزه کرمان یا دامغان را با قیمت بالا به جای فیروزه نیشابور می فروشند. بنابراین اگر قصد خرید فیروزه با قیمت بالا دارید حتما از فروشنده شناسنامه اصلی بودن و نیشابوری بودن درخواست نمایید.